ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΕΚΦΥΛΙΣΗ ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙΔΑΣ - ΩΧΡΟΠΑΘΕΙΑ

 


ΕΙΣΑΓΩΓΗ – ΔΕΔΟΜΕΝΑ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΕΚΦΥΛΙΣΗ ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙΔΑΣ;

Η ηλικιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδας αποτελεί μία χρόνια πάθηση, η οποία σχετίζεται με την ηλικία (αφορά άτομα άνω των 50 ετών) και χαρακτηρίζεται από σταδιακή εκφύλιση των κυττάρων της ωχράς κηλίδας.
Η ωχρά κηλίδα αποτελεί ένα ιδιαίτερα μικρό και εξειδικευμένο σημείο στο κέντρο του αμφιβληστροειδούς χιτώνα του οφθαλμού, το οποίο είναι υπεύθυνο για την κεντρική όραση. Αποτελεί το σημείο το οποίο προσδίδει την ικανότητα διάκρισης των λεπτομερειών όταν εστιάζουμε σε ένα σημείο π.χ. στις λέξεις ενός βιβλίου και συνεπώς το σημαντικότερο τμήμα του αμφιβληστροειδούς για την όραση.

Η ηλικιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδας διακρίνεται σε δύο τύπους οι οποίοι και θα αναλυθούν στη συνέχεια: η ξηρού και η υγρού τύπου. Η ξηρού τύπου ωχροπάθεια εξελίσσεται αργά και κατά κανόνα δεν προκαλεί πλήρη απώλεια της κεντρικής όρασης. Χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη κίτρινων κουκίδων (Drusen) στο βυθό που μπορεί με την πάροδο ετών να οδηγήσουν σε ατροφία του αμφιβληστροειδή. Η υγρού τύπου ωχροπάθεια είναι πιο επιθετική και μπορεί να οδηγήσει σε γρήγορη και ολοκληρωτική απώλεια της κεντρικής όρασης. Χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη παθολογικών αγγείων κάτω από την ωχρά (χοριοειδική νεοαγγείωση) που προκαλούν σοβαρό πρόβλημα στη λειτουργία της.
Αμφότεροι οι τύποι προκαλούν βλάβη στην ωχρά κηλίδα και μπορούν να στερήσουν από τον πάσχοντα την κεντρική όραση, που σημαίνει ότι δεν θα μπορεί να δει τις εικόνες που βρίσκονται μπροστά του και προσπαθεί να εστιάσει. Για τον λόγο αυτό η πρώιμη διάγνωση της νόσου και η παρέμβαη είναι κρίσιμη προκειμένου να αναχαιτιστεί ή τουλάχιστον να καθυστερήσει σημαντικά η απώλεια όρασης. Στην περίπτωση της ηλικιακής εκφύλισης ωχράς ξηρού τύπου, στην οποία η απώλεια όρασης είναι αργή και σταδιακή, ο ασθενής μπορεί να μην αντιληφθεί ότι πάσχει μέχρις ότου η πάθηση εξελιχθεί σε αρκετά προχωρημένο επίπεδο (γεωγραφική ατροφία). Αντίθετα η ηλικιακή εκφύλιση ωχράς υγρού τύπου χαρακτηρίζεται από ταχεία εισβολή με την ανάπτυξη οιδήματος ωχράς λόγω της χοριοειδικής νεοαγγείωσης, η οποία γίνεται αντιληπτή συνήθως από τον ασθενή ως απότομη πτώση της όρασης με αλλοίωση της κεντρικής όρασης. Η παθολογία, συμπτωματολογία, δίαγνωση και θεραπεία των δύο προαναφερθέντων τύπων θα αναλυθούν περισσότερο στη συνέχεια.

Ωχρά κηλίδα

 

ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ 2 ΤΥΠΟΙ ΗΛΙΚΙΑΚΗΣ ΕΚΦΥΛΙΣΗΣ ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙΔΑΣ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΟΝΤΑΙ;

Α.ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΕΚΦΥΛΙΣΗ ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙΔΑΣ ΞΗΡΟΥ ΤΥΠΟΥ

Η ηλικιακή εκφύλιση ωχράς ξηρού τύπου αποτελεί τον συνηθέστερο τρόπο με τον οποίο η νόσος εμφανίζεται, αποτελεί τη λιγότερο σοβαρή μοσφή της και παραμένει έτσι στην πλειονότητα των πασχόντων (80-90%). Η νόσος συνήθως ακολουθεί την ακόλουθη φυσική πορεία:
Αρχικά εμφανίζεται ως μικρές κιτρινωπές ή λευκάζουσες εναποθέσεις στην βαθύτερη στιβάδα του αμφιβληστροειδούς, το μελάγχρουν επιθήλιο. Οι εναποθέσεις αυτές είναι γνωστές ως drusen και προκαλούνται λόγω διαταραχής των φυσιολογικών μεταβολικών διεργασιών του αμφιβληστροειδούς. Στο πρώιμο αυτό στάδιο, ο ασθενής συνήθως δεν αντιλαμβάνεται έκπτωσης της ποιότητας όρασης του. Τα drusen είναι εφικτό να γίνουν αντιληπτά από τον οφθαλμίατρο και με απλή βυθοσκόπηση αν και δύναται να απεικονιστούν καλύτερα και η εξέλιξη τους να είναι συγκρίσιμη με τεχνικές της νεότερης τεχνολογίας
όπως της OCT τομογραφίας.

Καθώς η νόσος προχωρά έχουμε συσσώρευση ολοένα και περισσότερων drusen στην περιοχή της ωχράς κηλίδας αλλά και σε όλο τον αμφιβληστροειδή και σταδιακά οι εναποθέσεις αυτές αρχίζουν να επηρεάζουν και τις ανώτερες στιβάδες του αμφιβληστροειδούς. Η βλάβη των φωτοϋποδοχέων (τα κύτταρα που απορροφούν το φως και είναι υπεύθυνα για την όραση) έχει σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία τυφλών κηλίδων στο οπτικό πεδίο του ασθενούς.
Σε τελικά στάδια της νόσου η συσσώρευση πολλαπλών drusen οδηγεί σε δυσλειτουργία ολοένα και μεγαλύτερης περιοχής του αμφιβληστροειδούς και σε ανάπτυξη ατροφικών περιοχών. Τελικό αποτέλεσμα αποτελεί η ανάπτυξη γεωγραφικής ατροφίας του αμφιβληστροειδούς και η διεύρυνση των δημιουργηθέντων τυφλών κηλίδων συνήθως με απώλεια της κεντρικής όρασης του ασθενούς.

Καθώς η νόσος προχωρά υπάρχει το ενδεχόμενο να μεταπέσει στην σοβαρότερης μορφής ηλικιακή εκφύλιση ωχράς υγρού τύπου. Παράλληλα, είναι γνωστό από έρευνες πως το 40% περίπου των ασθενών με προχωρημένη νόσο στον ένα οφθαλμό ενδέχεται να εμφανίσουν προχωρημένη ωχροπάθεια και στον έτερο οφθαλμό σε διάστημα 5 ετών.

Ωχρά κηλίδα

 

Β.ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΕΚΦΥΛΙΣΗ ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙΔΑΣ ΥΓΡΟΥ ΤΥΠΟΥ

Όπως προαναφέρθηκε, η ηλικιακή εκφύλιση ωχράς υγρού τύπου συχνά αποτελεί τη συνέχεια προχωρημένης ωχροπάθειας ξηρού τύπου. Με μία διεργασία που ονομάζεται χοριοειδική νεοαγγείωση, παθολογικά καινούρια αγγεία δημιουργούνται στον χοριοειδή, τον χιτώνα του οφθαλμού που βρίσκεται υπό τον αμφιβληστροειδή. Τα νέα αυτά αγγεία, καθώς είναι παθολογικά και μη λειτουργικά διαρρέουν υγρό εντός των υπερκείμενων στιβάδων του αμφιβληστροειδούς που είναι υπεύθυνος για την όραση. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τη συσσώρευση υγρού στον αμφιβληστροειδή και στο κεντρικό του σημείο (οίδημα ωχράς) και την δημιουργία ανώμαλης υπερυψωμένης επιφάνειας που αλλοιώνει την όραση.Η διαδικασία αυτή οδηγεί σε καταστροφή των φωτοϋποδοχέων και ανάπτυξη τυφλών κηλίδων, ενώ αν δεν αντιμετωπιστεί οδηγεί στην ανάπτυξη ουλώδους ιστού, ο οποίος προκαλεί σοβαρή και μόνιμη απώλεια της κεντρικής όρασης.
Αξίζει να τονιστεί ότι η ηλικιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδας υγρού τύπου αποτελεί μορφή πολύ επιθετικότερη από την ξηρού τύπου, αλλά και αρκετά λιγότερο συχνή αφού προσβάλει το 10%του συνόλου των πασχόντων. Συνήθως εισβάλλει με έντονη συμπτωματολογία προκαλώντας σοβαρή έκπτωση της όρασης του ασθενούς και αν παραμένει άνευ αντιμετώπισης προκαλεί μόνιμη βλάβη σε διάστημα εβδομάδων. Απαιτεί εξειδικευμένο τεχνικό εξοπλισμό (OCT τομογραφία και OCT αγγειογραφία) και σε αντίθεση με την ωχροπάθεια ξηρού τύπου διαθέτει εξειδικευμένη θεραπεία (anti-VEGF ενδοϋαλοειδικές ενέσεις) ικανή να αναστρέψει την πορεία της νόσου.

Ωχρά κηλίδα

 

ΠΟΙΟΙ ΔΙΑΤΡΕΧΟΥΝ ΥΨΗΛΟΤΕΡΟ ΚΙΝΔΥΝΟ;

Σύμφωνα με τις υπάρχουσες έρευνες υπάρχουν αρκετοί παράγοντες οι οποίοι έχουν εμφανίσει συσχέτιση με την ανάπτυξη ηλικιακής εκφύλισης ωχράς κηλίδας. Οι παράγοντες αυτοί σχετίζονται γενικότερα με την νευροεκφύλιση και εξ αυτών, αυτοί οι οποίοι μπορούν να ελεγχθούν περιλαμβάνουν τους ακόλουθους:

1. Κάπνισμα

2. Δίαιτα χαμηλή σε αντιοξειδωτικές βιταμίνες και ιχνοστοιχεία

3. Υψηλή αρτηριακή πίεση

4. Υπερβολική έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία

5. Υπέρβαρος/ Παχύσαρκος ασθενής

Ωστόσο υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες κινδύνου οι οποίοι δεν είναι δυνατό να ελεγχθούν από τον ασθενή:

1. Ηλικία: ο κίνδυνος αυξάνεται με την πάροδο των ετών με το 1/3 περίπου των ατόμων ηλικίας 55-74 ετών και το ½ περίπου των ατόμων ηλικίας άνω των 75 εμφανίζει κάποια από τις δύο μορφές ηλικιακής εκφύλισης ωχράς κηλίδας.

2. Κληρονομικό ιστορικό: έως τριπλάσιος κίνδυνος στα μέλη της οικογένειας

3. Φύλο: οι γυναίκες εμφανίζουν την ασθένεια σε υψηλότερα ποσοστά

4. Φυλή: τα άτομα της καυκάσιας φυλής πάσχουν σε υψηλότερα ποσοστά

Ωχρά κηλίδα

 

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΗΛΙΚΙΑΚΗΣ ΕΚΦΥΛΙΣΗΣ ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙΔΑΣ;

Σε περιπτώσεις κυρίως ηλικιακής εκφύλισης ωχράς ξηρού τύπου, η οπτική βλάβη μπορεί να είναι τέτοια που να μην γίνει αντιληπτή αρχικά. Η αργή εξέλιξη της συγκεκριμένης μορφής επιτρέπει στους οφθαλμούς και στον εγκέφαλο να ισοσταθμίσουν την αδυναμία με εξαιρετικό τρόπο. Ωστόσο, στην περίπτωση της ωχροπάθειας υγρού τύπου η οποία εισβάλει και εξελίσσεται ταχέως, η όραση μπορεί να επιδεινωθεί σημαντικά οπότε και εμφανίζεται μια τυπική συμπτωματολογία ποικίλης βαρύτητας:

1. Θόλωση της όρασης

2. Μεταμορφοψία (παραμορφωμένη όραση – στρέβλωση αντικειμένων)

3. Ήπια έως βαριά απώλεια όρασης (κυρίως κεντρικής) με ανάπτυξη τυφλών κηλίδων και σκοτωμάτων στο οπτικό πεδίο του ασθενούς.

4. Μείωση στην ευαισθησία της αντίθεσης και μειωμένη αντίληψη χρωμάτων που μπορεί να συνοδεύουν την μεταμορφοψία

 

ΠΩΣ ΚΑΝΟΥΜΕ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΗΛΙΚΙΑΚΗΣ ΕΚΦΥΛΙΣΗΣ ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙΔΑΣ;

Στο ιατρείο μας διαθέτουμε τη δυνατότητα τέλεσης όλων των σύγχρονων αναγκαίων εξετάσεων για την διάγνωση και την παρακολούθηση της ηλικιακής εκφύλισης ωχράς κηλίδας, καθώς και πολύ μεγάλη εμπειρία στην εφαρμογή και ερμηνεία τους. Οι απαραίτητες εξετάσεις στις οποίες προβαίνουμε περιλαμβάνουν:
Έλεγχος οπτικής οξύτητας στον οφθαλμολογικό πίνακα.
Βυθοσκόπηση- έλεγχος του αμφιβληστροειδούς:


Στο ιατρείο μας παρέχεται η δυνατότητα βυθοσκόπησης και ψηφιακής φωτογράφισης του βυθού με Fundus camera χωρίς χρήση σταγόνων και μυδρίασης (άνευ διαστολής της κόρης). Στην προκειμένη πάθηση, η Fundus camera παρέχει την ίδια διαγνωστική αξιοπιστία με την παραδοσιακή τεχνική της μυδρίασης και παρατήρησης του βυθού με φακό, αποτελώντας μια πολύ ταχύτερη τεχνική, άνευ επιβάρυνσης και ενόχλησης του ασθενούς που συνηθίζεται ώρες μετά την μυδρίαση. Παράλληλα, η δυνατότητα φωτογράφισης του βυθού και τήρησης ψηφιακού αρχείου μας δίνει τη δυνατότητα σύγκρισης της εξέλιξης της νόσου με το πέρασμα του χρόνου και την εφαρμογή των θεραπειών.

O.C.T. – Τομογραφία Οπτικής Συνοχής: Αποτελεί ειδικό εξοπλισμό ο οποίος τελεί τομογραφίες του βυθού του οφθαλμού και θεωρείται πλέον αναγκαίος στη διάγνωση και τη μελέτη όλων των παθήσεων του βυθού του οφθαλμού. Στην ηλικιακή εκφύλιση ωχράς υγρού τύπου μας δίνει τη δυνατότητα να εντοπίσουμε το οίδημα και την εξέλιξη του μετά την εφαρμογή των θεραπειών. Το ιατρείο μας διαθέτει τον κορυφαίο Ο.C.T. τομογράφο Angiovue της Optovue, πρώτο στη Θεσσαλία, ήδη από το 2016 το οποίο μας παρέχει την επιπρόσθετη δυνατότητα τέλεσης ΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑΣ και μελέτης του χοριοειδικού και αμφιβληστροειδικού αγγειακού δικτύου προς ανάδειξη της χοριοειδικής νεοαγγείωσης που χαρακτηρίζει την ηλικιακή εκφύλιση ωχράς υγρού τύπου. Επιπρόσθετα, η διενέργεια O.C.T. αγγειογραφίας προς ανάδειξη των νεοαγγείων θεωρείται ΑΝΑΓΚΑΙΑ για την έγκριση της δωρεάν χορήγησης των ιδιαίτερα ακριβών anti-VEGF ενέσεων στον ασθενή από το Υπ. Υγείας. H O.C.T. Αγγειογραφία AngioVue της Optovue αποτελεί εξοπλισμό κατασκευής Η.Π.Α, ο οποίος είναι το παγκόσμιο gold standard απεικόνισης OCT αγγειογραφιών και το πλέον μελετημένο παγκοσμίως, με τις περισσότερες έρευνες και δημοσιεύσεις σχετικές με την αγγειακή απεικόνιση του αμφιβληστροειδούς να πραγματοποιούνται με αυτό. Το AngioVue λειτουργεί ήδη σε πάνω από 550 οφθαλμολογικά κέντρα μελέτης ωχράς σε όλο τον κόσμο και στο ιατρείο μας είναι το μόνο που λειτουργεί σε επαρχιακή Ελληνική πόλη, παρέχοντας τη δυνατότητα αντικατάστασης της ενδοφλέβιας φλουοροαγγειογραφίας με μία τεχνική άνευ παρενεργειών και με υψηλή αξιοπιστία. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την O.C.T τομογραφία και την O.C.T. αγγειογραφία και τις δυνατότητες τους
διαβάστε το αντίστοιχο κεφάλαιο.

Ωχρά κηλίδα

 

ΠΩΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΕΚΦΥΛΙΣΗ ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙΔΑΣ;

Η ηλικιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδας χρήζει διαφορετικής αντιμετώπισης ανάλογα με τον τύπο της και για τον λόγο αυτό η διενέργεια ειδικών εξετάσεων όπως της O.C.T τομογραφίας και την O.C.T. αγγειογραφίας που προαναφέρθηκαν είναι αναγκαίες προς ταυτοποίηση του τύπου της ωχροπάθειας.
Η ηλικιακή εκφύλιση ωχράς ξηρού τύπου, όπως αναφέρθηκε αποτελεί νόσο με ιδιαίτερα αργή εξέλιξη που συνήθως απαιτεί αρκετά χρόνια εώς ότου προκαλέσει έκπτωση της οπτικής οξύτητας του ασθενούς. Ωστόσο, δεν διαθέτει κάποια αποτελεσματική και ειδική θεραπεία ικανή να αναστρέψει τις προκληθείσες βλάβες, αλλά, η θεραπεία της εστιάζει στην παρακολούθηση και την επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου. Η τακτική παρακολούθηση με O.C.T. τομογραφία έχει ως στόχο τον έγκαιρο εντοπισμό πιθανής μετάπτωσης της ωχροπάθειας ξηρού τύπου σε υγρού, ενώ προς αποτροπή του ενδεχομένου αυτού χορηγούνται ειδικά συμπληρώματα διατροφής τα οποία πέραν αυτής τους της δράσης, σύμφωνα με έρευνες, μπορούν να καθυστερήσουν και την εξέλιξη της νόσου. Παράλληλα η αποφυγή των παραγόντων κινδύνου (έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία, κάπνισμα, παχυσαρκία, δίαιτα πτωχή σε πράσινα λαχανικά, υπέρταση) κρίνεται απαραίτητη προς επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου.
Σε περίπτωση μετάπτωσης της νόσου σε ωχροπάθεια υγρού τύπου η εξέλιξη της είναι ταχεία και χρήζει άμεσης αντιμετώπισης, καθώς σε αυτόν τον τύπο υπάρχει ειδική και αποτελεσματική θεραπεία η οποία συνίσταται σε ενδοϋαλοειδικές ενέσεις anti-VEGF: πρόκειται για ενέσεις οι οποίες πραγματοποιούνται εντός του οφθαλμικού βολβού στον οποίο διαχέουμε anti-VEGF (anti-VEGF = αντί- Αγγειακός Ενδοθηλιακός Αυξητικός Παράγοντας). Ο VEGF πυροδοτεί τη μη φυσιολογική διαρροή και ανάπτυξη αιμοφόρων αγγείων στην ωχρά κηλίδα, η οποία θα οδηγήσει στην ανάπτυξη του οιδήματος. Πρόκειται για μία καινοτόμο θεραπεία η οποία εφαρμοζόμενη την τελευταία δεκαετία αποτελεί πλέον τη βάση της αντιμετώπισης όλων των παθήσεων του βυθού που σχετίζονται με την ανάπτυξη νεοαγγείωσης. Ο dr. Ιωάννης Αιμ. Ζησούλης διαθέτει πολύ μεγάλη εμπειρία στην τέλεση ενδοϋαλοειδικών ενέσεων anti-VEGF αποτελώντας έναν από τους πρώτους ιατρούς στην Ελλάδα που εφάρμοσαν μαζικά την τεχνική, έχοντας πραγματοποιήσει εκατοντάδες ενέσεις. Στο ιατρείο μας ακολουθούνται όλες οι σύγχρονες τεχνικές εκτίμησης (Ο.C.T. τομογράφος Angiovue της Optovue με αγγειογραφία) και παρακολούθησης της εξέλιξης του βυθού των ασθενών στους οποίους χορηγούνται ενδοϋαλοειδικές ενέσεις anti-VEGF, προκειμένου να γίνεται η καλύτερη επιλογή του αριθμού και του χρόνου πραγματοποίησης των αναγκαίων ενέσεων.



Ενδοϋαλοειδικες ενεσεις, πώς γίνονται;

Ενδοϋαλοειδικες ενεσεις, πότε τις κάνουμε;

 


 




Φόρμα Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος.